Het aantal bevers en dassen in Nederland neemt gestaag toe. Maar graverij in waterkeringen door deze dieren vormt groot een risico voor de waterveiligheid. Hoe kunnen we in de toekomst veilig en duurzaam samenleven met bever en das? Een hele uitdaging voor dijk-, weg- en spoorwegbeheerders, maar ook voor beleidsmakers en vergunningverleners en natuurbescherming. STOWA doet onderzoek naar mogelijke oplossingen en deelt deze kennis onder meer via deze website.
Helpdesk Graverij
Heb je een actuele vraag over graverij in jouw beheersgebied? Mail de Helpdesk Graverij! Graverij@stowa.nl
Thema's
Helpdesk Graverij
STOWA is met andere (overheids)partijen bezig overzicht te creëren in de activiteiten rondom graverij in vitale infrastructuur. Op deze manier krijgen beheerders handvatten voor de manier waarop ze moeten omgaan met graverij. Een onderdeel hiervan vormt de Helpdesk Graverij: graverij@stowa.nl.
Naar de Helpdesk Graverij
Beleid, wet- en regelgeving
Om ervoor te zorgen dat we in heel Nederland op een eenduidige en duurzame wijze omgaan met deze beschermde diersoort, is het noodzakelijk dat de verschillende bevoegde gezagen, RVO en provincies op een lijn komen met water- en (spoor)wegbeheerders. Hiervoor wordt een gezamenlijk handelingsperspectief ontwikkeld, in de vorm van een nationaal protocol.
Detectie
Op dit moment is er nog geen goede methode beschikbaar om graverijen in een dijk te detecteren. Er worden verschillende methoden onderzocht die kunnen helpen bij de detectie van bever holen en gangen. Te denken valt aan detectie via geur van bevers door, Bijen, E-nose, glasvezel of grondradar (feasibility study Saxion)
Preventieve maatregelen
Als bevers en dassen in de buurt van een dijk voorkomen, kunnen preventieve maatregelen genomen worden om de kans op graverij in de dijk te verkleinen. Dit kan bijvoorbeeld door: het aanbrengen van stortsteen, gaas of damwanden, het realiseren van van hoogwatervluchtplaatsen, of het toevoegen van kalk aan de kleilaag.
Maatregelen bij hoogwater
Wat is het handelingsperspectief op het moment dat een beheerder tijdens hoogwater geconfronteerd wordt met graverij? Onderzocht moet worden hoe je graverij tijdens hoogwater kunt detecteren en de dijk tijdens het hoogwater kan herstellen. Deze maatregelen staan onder meer op de website wikinoodmaatregelen.nl.
Beheer en onderhoud, waaronder reactieve maatregelen
Er wordt gezocht naar oplossingen die de dagelijkse werkzaamheden van de beheerders kunnen verbeteren. Hierbij kan gedacht worden aan instructievideo voor het herstel van graverij in keringen. Maar ook aan een website voor het herkennen en herstellen van verschillende vormen van graverij, of een stappenplan voor het herstel van graverij in keringen
Projecten
Kenniscentrum Bever
Het Kenniscentrum Bever is een initiatief van STOWA, Rijkswaterstaat, ProRail, de Unie van Waterschappen, Interprovinciaal Overleg en de Zoogdiervereniging. Door de toename van de bever is er steeds meer behoefte aan informatie. Het doel van het Kenniscentrum Bever is door het delen van kennis en het bundelen van krachten, op een duurzame wijze samen te leven met de bever.
Kennisdag Graverij in waterkeringen, 28 juni 2023
Hoe kunnen we veilig en duurzaam samenleven met bever en das? En hoe voorkomen we dat gravende dieren ons de spreekwoordelijke das omdoen als het gaat om veiligheid in en rondom dijken, wegen en spoorwegen? Deze vragen stonden centraal tijdens de Kennisdag Dierlijke Graverij op 28 juni 2023.
Bekijk de presentaties en het verslag van deze dag
Graverij sessie, 13 april 2023
Samen met keringbeheerders is een bijeenkomst georganiseerd met als doel kennisvragen te inventariseren rondom dierlijke graverij en deze te prioriteren. Hierbij is Hogeschool Zeeland aangesloten vanwege een lopend subsidie voorstel die ons kan helpen om voor een deel van de kennisleemten een oplossing te bieden. Het verslag van de bijeenkomst is HIER (JJ)te vinden.
Hoogwatervluchtplaatsen
Tijdens hoogwaterperiodes worden problemen verwacht omdat de beverholen- en burchten langs de oevers dan overstromen. Bij gebrek aan voldoende vluchtplaatsen vluchten de dieren dan naar de dijken om daar holen te gaan graven. Er wordt, samen met waterschap Aa en Maas, ProRail en Rijkswaterstaat, onderzoek gedaan naar het aanleggen van hoogwatervluchtplaatsen voor bevers.
Internationaal
Ook in andere landen wordt soms geworsteld met de vraag: hoe leven we duurzaam samen met de bever. We willen graag leren welke problemen in andere landen spelen en hoe die daar worden opgelost. Hiervoor zal een internationale meeting georganiseerd worden.
Nieuws
Beversymposium: leven met de bever is ‘package deal’
Donderdag 17 oktober 2024 vond bij de provincie Overijssel het jaarlijkse symposium plaats van het Kenniscentrum Bever. Tijdens de dag bleek dat - zoals iemand het verwoordde - leven met de bever een ‘package deal’ is. Je kunt niet genieten van de voordelen zonder de nadelen, en vice versa.
Lees meerENW-adviezen hoogwater en graverij door bevers
Het Expertise Netwerk Waterveiligheid ENW is een onafhankelijk kennisnetwerk van specialisten in waterveiligheid. De belangrijkste taak van het ENW is het - gevraagd en ongevraagd - adviseren van overheidsorganisaties die verantwoordelijk zijn voor waterveiligheid, over actuele vraagstukken en innovaties. Samen met STOWA heeft ENW recent twee publicaties uitgebracht: Water tegen de dijk. Het functioneren van waterkeringen tijdens het winterhoogwater 2023/2024 en De invloed van bevergraverij op de waterveiligheid. > Lees meer
Lees meerNieuw programmaplan ORK: verder onderzoek naar integrale veiligheidsbenadering
Onlangs kwam het vijfde programmaplan uit van het Ontwikkelprogramma Regionale Keringen (ORK), periode 2024-2027. Het programma richt zich sinds het begin van deze eeuw op kennisontwikkeling rondom de sterkte en veiligheid van regionale keringen. Directe aanleiding ervoor was de regionale-dijkafschuiving bij Wilnis in 2003. Belangrijke aandachtspunten voor de komende planperiode zijn de integrale veiligheidsbenadering, het concept water en bodem sturend en het toets- en ontwerpinstrumentarium.
Lees meerContact
Meer weten? Neem dan contact op met Hanneke Kloosterboer van STOWA, via graverij@stowa.nl