Over het programma prognoses Afvalwaterketen

Thema: Programma

Prognoses spelen een belangrijke rol in de afvalwaterketen. Waterschappen gebruiken ze voor de planning van zuivering- en transportcapaciteit, het operationeel beheer en voor het inzicht in emissies.  Goede prognoses worden steeds belangrijker omdat zij een goede basis vormen voor ontwikkelingen als ketensamenwerking, klimaatverandering, circulariteit en de omgang met medicijnresten.

Tijdens dit webinar hoor je in een uur meer over de aanleiding, de ambities en werkwijze van het gezamenlijke programma van alle waterschappen, STOWA en Het Waterschapshuis. Je kunt je vragen stellen en in gesprek met de leden van het regieteam.  Binnen 1 uur heb je een compleet beeld van het programma prognoses afvalwaterketen en krijg je een aantal tips voor de webinars die later in de Afvalwaterprognoseweken gepland zijn. Welkom!

Doelen van prognoses: in gesprek binnen het waterschap

Thema: Doelen

We zien dat er een grote verscheidenheid is aan prognoses die waterschappen opstellen. Er worden verschillende bronnen gebruikt, verschillende programma’s, de nauwkeurigheid is verschillend en het eindresultaat is niet hetzelfde. Op hoofdlijnen lijkt het wel op elkaar. De verschillen komen omdat de doelen niet hetzelfde zijn. Wat is jouw doel bij een prognose? Zouden we onze blik ook moeten verruimen omdat we met onze data ook andere maatschappelijke vraagstukken kunnen dienen. Praat mee!

We maken gebruik van de mentimeter, de chat voor Q&A.

Interessant voor zuiveringstechnologen, heffingstechnologen, adviseurs waterketen, VvZB’ers 

Omgaan met de AVG, hoe en wat kan en mag?

Thema: Processen en methoden

Het uitwisselen van data voor het opstellen van prognoses is sinds de komst van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) in 2018 niet eenvoudiger op geworden. Wat is er wettelijk toegestaan op het vlak van data, data uitwisseling en AVG? Op welk zo klein mogelijk schaalniveau heb je data nodig. En tot op welk detailniveau is het wettelijk toegestaan om data, zoals drinkwaterverbruik, te ontvangen en te benutten voor afvalwaterprognoses? De andere kant van de medaille is dat de waterschappen als deel van de Nederlandse overheid het principe hanteren van ‘open data, tenzij’.

Tijdens de sessie wordt toegelicht hoe je met de AVG kan omgaan; wat mag wel en wat niet? In gesprek met de deelnemers wordt ingegaan op welke data we nodig hebben, die we nu niet (meer) ontvangen. En bij wie moeten we daarvoor aankloppen. En hoe kan de CoP en het programma gericht aansturen op het publiceren van open datasets die voldoen aan de voorwaarden voor veiligheid en privacy? Na dit uurtje ben je een stuk wijzer over data en privacy en heb je een aantal tips die je zelf direct kan gebruiken.

Prognoses, hoe doen we het eigenlijk?

Ieder waterschap maakt prognoses, maar dit gaat veranderen! Wordt jouw stem daarin gehoord? Met de toekomstige enquête kun je aangeven hoe en waarom je iets doet. Maar stellen we wel de juiste vragen?  Wim de Blecourt en Marc van der Wulp geven een presentatie over hoe afvalwaterprognoses werken, waarom we deze werkwijze hanteren en wat we willen bereiken. Ze geven een inkijk in de planning. 

Validatie van prognoses - de meest waarschijnlijke toekomst

Thema: Datakwaliteit

Om prognoses op waarde te kunnen schatten en hier de juiste conclusies aan te kunnen verbinden, is het van cruciaal belang dat de onzekerheid van de prognose zo goed mogelijk in beeld wordt gebracht. Prognoses beogen de meest waarschijnlijke toekomstige ontwikkelingen te beschrijven, maar de werkelijke ontwikkelingen zullen er altijd in meer of mindere mate van afwijken. Wat is de onzekerheid rondom de verschillende variabelen en wat is de invloed daarvan op de onzekerheid van de prognose? Er zijn verschillende manieren om dit in beeld te brengen.

In deze sessie wordt een aantal daarvan met jullie besproken. En we wisselen ervaringen uit hoe daarmee wordt omgegaan en hoe dit doorwerkt in de besluitvorming. Wat is de meerwaarde van de onzekerheidspluim? Als je belangstelling hebt om in een vervolg mee te doen met een pilot, om deze kennis daadwerkelijk toe te passen en de lessen terug te koppelen naar de CoP, zien we je ook graag op deze sessie! Er is voldoende ruimte voor discussie en vragen. 

Benutten GWSW voor doorrekenen afvoerscenario’s

Thema: datakwaliteit

Afvoerrelaties en kengetallen van rioolstelsels en rioleringsgebieden zijn nodig voor het opstellen van afvalwaterprognoses. Vaak zijn forse inspanningen nodig om deze informatie bij elkaar te krijgen. Dat kan beter. Gestandaardiseerde terminologie en (open) data maken het mogelijk om de afvoerrelaties en gebiedskenmerken efficiënter en beter te beschrijven.

Een deel van de afvoerrelaties en kengetallen zijn al beschreven in het GWSW. Daar ontbreekt echter nog de schematisering van gekoppelde rioleringsgebieden en de verbinding met de RWZI. De Community of Practice ‘Afvalwaterprognoses’ van de waterschappen en STOWA heeft Stichting RIONED gevraagd om in het GWSW te specificeren welke data minimaal nodig zijn voor het doorrekenen van afvoerscenario’s. Dit zal worden vastgelegd in GWSW-Kengetallen. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen via gwsw@rioned.org, om de huidige ontwikkelversie te reviewen.

Tijdens deze sessie wordt een tipje van de sluier opgelicht over de minimale set van data voor de schematisering van gekoppelde rioleringsgebieden en de verbinding met de RWZI.

Waterfabriek: prognoses als tweerichtingsverkeer

Thema: Nieuwe doelen

Een Waterfabriek bedrijven we - meer dan ‘conventionele’ zuiveringen - liefst met een zo constant mogelijk debiet. Mede omdat de kosten per m3/h voor een Waterfabriek relatief hoog zijn. Dat maakt het voor een Waterfabriek extra belangrijk om goed te weten wat nu en in de toekomst het aanbod van afvalwater (incl. hemelwater) is. Overdimensioneren is duur. Daardoor loont het ook éxtra om inzamelen, transporteren en zuiveren van afvalwater goed op elkaar af te stemmen - zowel qua investeringen als qua beheer. Deze afstemming/optimalisatie kan ook leiden tot bijstelling van de prognoses. Daarom is voor een Waterfabriek het opstellen van prognoses 2-richtingsverkeer.

In deze sessie brengen we na een inhoudelijke presentatie samen kansen en valkuilen in kaart. Deze sessie is vooral interessant voor rioleurs, zuiveringstechnologen en beheerders van transportsystemen.

Nazuiveren van organische micro’s; scherper ontwerp door beter inzicht in herkomst afvalwater

Thema: Nieuwe doelen

Het ontwerp van de nazuivering van organische micro’s richt zich op het zo kosteneffectief mogelijk bereiken van de gewenste verwijderingsprestatie op jaarbasis. De keuze voor de techniek, doseringen en vooral de hydraulische ontwerpcapaciteit zijn hierin belangrijke bepalende factoren. In deze sessie krijgt u een gedetailleerde introductie in de tool die u kunt gebruiken voor het verkennen van de benodigde hydraulische ontwerpcapaciteit, alsmede een doorkijk naar de effecten van reductie van rioolvreemd water en afkoppelen op deze benodigde ontwerpcapaciteit.

Discrepantie en Rioolvreemd water

Thema: Verbinden

Discrepantie en Rioolvreemd Water zijn twee ‘analyse’-technieken die iets zeggen over het functioneren van het afvalwatersysteem. Help ons mee met het verbeteren van de huidige rekenwijze.
 
In het kader van de Benchmark Zuiveren worden discrepantie en rioolvreemd water uitgevraagd. Bij de vorige benchmark hebben we gebruik gemaakt van een ontwikkelde rekentool en we willen voorafgaand aan de volgende Benchmark (Uitvraag in 2022 over het jaar 2021) de Rekentool verbeteren.

Verbeteringen zitten in de definitie van het aantal Droogweer dagen. Wij nodigen je uit om met ons mee te denken over de wijze waarop we dit kunnen verbeteren. Daarnaast streven we naar een nog meer gebruiksvriendelijke tool. Hiervoor vragen we je ons input te geven over de wijze waarop we de rekentool qua toepassing en gebruik zouden kunnen verbeteren.

Een kijkje over de muur van het Overnamepunt

Thema: Verbinden

Het is alweer lang geleden dat we termen als ‘basisinspanning’ en ‘afnameverplichting’ achter ons hebben gelaten. Er is echter nog veel te winnen door ‘over de muur van het overnamepunt te kijken’. Hoe kunnen keuzes in inzameling van afvalwater de ontwerpgrondslagen en het functioneren van de zuivering beïnvloeden? Welke bandbreedte heb je om in het beheer van transportsysteem en zuivering te optimaliseren zonder dat dat negatieve gevolgen heeft voor de riolering? Hoe erg is rioolvreemd water eigenlijk (en kan het soms zelfs voordelig zijn)? 

Deze en andere vragen komen aan bod in een presentatie waarbij we aan de hand van een aantal vragen en stellingen met u in gesprek gaan. Deze sessie is vooral interessant voor rioleurs, zuiveringstechnologen en beheerders van transportsystemen.

Afnameafspraken: hoe kun je het beste de werelden van riolering en zuiveringstechnische werken verbinden?

Thema: Verbinden

De afname-afspraken zijn gebaseerd op de som van DWA + RWA. DWA kun je meten. RWA is het gevolg van de geïnstalleerde pompcapaciteit en kun je dus niet meten (het regent erg vaak harder dan 0,7-1,0 mm/h). Dat betekent dat voor de RWA van oudsher een afspraak wordt gemaakt. In veel gevallen is die afspraak gebaseerd op het geïnventariseerde afvoerend verhard oppervlak. Maar laat dat nu net de parameter zijn waarvoor geldt dat de wijze van bepaling grote invloed heeft op de uitkomst. Daarnaast geldt dat gemeenten bezig zijn met stresstest modellen, waarbij op een andere manier wordt omgegaan met het afvoerend oppervlak. Het afvoerend oppervlak blijkt in de praktijk een functie te zijn van de neerslagintensiteit en duur: hoe meer neerslag, hoe meer gebied gaat meedoen. Kortom: de wereld van de riolist en zuiveraar komt inhoudelijk steeds verder uit elkaar te liggen. In deze sessie ligt de vraag voor: hoe gaan we deze werelden weer verbinden?

Prognoses maken met data science en het benchmarken van methodes

Thema: Start-ups

In het programma zijn twee projecten opgenomen die momenteel nog worden opgestart. In deze sessie wordt een beeld geschetst van het voorziene traject en is er ruimte voor discussie.

Prognoses en data science - Melle Eijkelkamp (Waterschap Vallei en Veluwe)
Data Science, Artificial Intelligence (AI), Machine Learning, Big Data, etc. zijn containerbegrippen, die inmiddels veelvuldig gebruikt worden. Ook als waterschappen zijn we op allerlei gebieden data science technieken aan het verkennen en staat dit onderwerp hoog op de agenda. Het maken van een afvalwaterprognoses is een voorspelling/predictie vraagstuk waar data science technieken bij uitstek voor gebruikt kunnen worden. In dit deeltraject wordt onderzocht of en hoe data science technieken bij kunnen dragen aan het maken van afvalwaterprognoses. Dit deeltraject zit nog in de opstartfase.

Benchmarking van methodes – Roel van Geene (Het Waterschapshuis)
Door de uitkomsten van prognoses van diverse waterschappen met elkaar te vergelijken, ontstaat inzicht in welke methode in welke situatie ‘werkt’. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door de verschillende prognoses methode op eenzelfde gebied toe te passen en de uitkomsten te vergelijken. Op basis van de resultaten van de vergelijking kunnen conclusies getrokken worden over de betrouwbaarheid van de verschillende gebruikte methodes. Ook de resultaten van een data science aanpak kunnen in deze vergelijking worden meegenomen. Dit deeltraject zit nog in de opstartfase.

Projectarchitectuur prognoses in de waterketen

Thema: Vernieuwing

In deze interactieve sessie gaan we samen bezig met het totale ict-landschap dat betrokken is bij de prognoses. De totale oplossing gaat ons helpen om een mooie, toekomstvaste, functionele oplossing te ontwerpen voor de prognoses in de waterketen. Deze sessie is relevant voor zowel betrokkenen uit de business als uit de informatiemanagement hoek.

Drink- en afvalwaterhoeveelheden nowcasten met Datavirtualisatie 

Thema: Data droogweerafvoer

Hoe krijg je binnen de Waterketen een zo goed mogelijk beeld van (toekomstige) hoeveelheden drink- en afvalwater? En hoe houd je deze gegevens actueel en beschikbaar voor alle belanghebbenden?
 
Dat is waar het pilotproject van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Waternet, PWN en het Centraal Bureau van de Statistiek over gaat. Het eerste succes is al behaald door voor alle waterschappen de actuele bevolkingsgegevens van het CBS te koppelen aan de gebieden die lozen op dezelfde zuivering. Maar dit is pas het begin!
 
Tijdens dit webinar worden de eerste resultaten gepresenteerd en de pilot verder toegelicht. Het CBS geeft een toelichting op wat datavirtualisatie nu precies inhoudt en wat er allemaal bij komt kijken om het toe te gaan passen in dit project. Tot slot is er ruim de tijd voor vragen en discussie.

Werking van de BGT InloopTOOL

Thema: Data regenwater-afvoer

Het bepalen van inloopgegevens wordt steeds makkelijker, door de standaardisering en tooling. In december heeft de werkgroep BGT Inlooptabel zijn werk afgerond; een voorstel voor de BGT Inlooptabel ligt nu ter visie: riool.net/ter-visie/bgt-inlooptabel-voor-beter-modelleren. 

Ondertussen wordt er hard gewerkt aan een tool om deze tabel te vullen: De BGT Inlooptool, die geheel automatisch een goede eerste inschatting (80%) maakt van welke oppervlakken naar welk riool afstromen, op basis van data uit basisregistraties en geüniformeerde databronnen voor veel organisaties in het stedelijk waterbeheer. Kom naar deze sessie om in een demo te zien wat er nu al mogelijk is met de BGT Inlooptool en te horen wat er momenteel ontwikkeld wordt. 

Er is tijdens de sessie ook de gelegenheid om vragen te stellen en je eigen ideeën te delen. Aan het eind bespreken we manieren waarop je de tool ook zelf kan gaan testen en gebruiken.

Open podium voor initiatieven en projecten

Thema: Wrap up

Binnen het programma Prognoses Afvalwaterketen wordt in projecten samen gewerkt aan kennis en verbetering. Bijvoorbeeld over de beschikbaarheid en kwaliteit van data en, werkwijze voor het opstellen van afvalwaterprognoses. Doel is met elkaar te komen tot waterschapsbrede slimme en toekomstbestendige oplossingen om prognoses te maken.

Als jij in je werk ergens tegenaan loopt waarvan je denkt ‘dat kan slimmer’ is dit de plek om het in te brengen! Mogelijk kan je idee een verbeterproject worden of zijn er andere mogelijkheden. Dus heb je ideeën hoe het eenvoudiger of beter kan? Zie je mogelijkheden om ‘werk met werk’ te maken door verbinding met andere initiatieven of ketenpartners? Deel je idee in deze sessie. 

Er is ruimte voor meerdere nieuwe initiatieven. Inbrengers mogen deze tijdens de sessie in een paar minuten toelichten. Als je wilt pitchen of presenteren laat het dan vooraf door een mailtje te sturen aan broks@stowa.nl. Dan kunnen we er rekening mee houden. Nieuwe ideeën worden met leden van de kerngroep van de CoP besproken. Als initiatieven aansluiten bij de doelen van het programma, kunnen hier nieuwe projecten uit volgen.

Inzichten na twee prognoseweken – Terugblik en acties komende tijd

Thema: Wrap up

De afgelopen twee prognoseweken zijn veel kennis, ervaringen en ideeën gewisseld. De brede groep CoP-deelnemers en andere keten- en datapartners zijn geïnformeerd over de stand van zaken van de meeste projecten in het programma en er was veel gelegenheid voor discussie, vragen, ideeën, inbreng van nieuwe initiatieven, deelname aan projecten etc. In afwisselende interactieve vormen bespreken we met het regieteam en deelnemers wat de afdronk is van de prognoseweken. Welke rode draden zien we? Is er lijn in te herkennen? Wat voor nieuws is er uit de gesprekken naar boven gekomen? Welke nieuwe initiatieven zijn er kunnen we die verbinden aan het programma. Door stil te staan bij de oogst van een flinke serie sessie kijken we vooruit naar de toekomst.

Benieuwd welke prognose wordt afgegeven? Schrijf je in!