Meer weten? > Lees het hele achtergrondverhaal in de laatste STOWA ter Info, die geheel gewijd is aan cultuurhistorie en waterbeheer

De samenwerking tussen STOWA en RCE is niet strak omlijnd. Broks: “Wanneer we inschatten dat cultureel erfgoed een bijdrage kan leveren aan een STOWA-project, zoeken we contact met RCE.” Ook Kosian noemt het een organisch gegroeide samenwerking.

Stadsgenese

Een van de samanwerkingen betreft het project Stadsgenese. In dit project is de wordingsgeschiedenis van steden in kaart gebracht, met als doel daaruit lering te trekken voor de huidige wateropgaven. Bijna alle Nederlandse steden zijn ontstaan tussen de 11e en 15e eeuw, aan of in de buurt van water. Water was immers onmisbaar als drinkwater, als transportmiddel, voor akkerbouw en veeteelt en voor de afvoer van vuil. Omdat er nog geen dijken waren, dreigde er bij hoog water altijd overstromingen. Menne Kosian van het RCE: ”De oude binnensteden zijn daarop aangepast. Ze zijn – zou je kunnen zeggen - water-en-bodemsturend aangelegd lang voordat dat als beleidsvisie bestond. Andere bescherming was er niet. De oplossingen van destijds zijn nu vaak vergeten en soms verdwenen, maar we kunnen er inspiratie en kennis uit putten voor huidige opgaven. Die is altijd streekgebonden en plaatst waterproblemen in een lange traditie. Zo’n historisch verhaal verhoogt ook de interesse en creëert draagvlak onder bewoners.”

Uit het project Stadsgenese rolde een methodiek met boek, website en cursus. Alles bij elkaar een complete handleiding hoe je de geschiedenis van het waterbeheer meeneemt in het klimaatbestendiger maken van een stad. Waar liggen de natte en droge gebieden, zijn er gedempte of overkluisde waterlopen? Vanuit STOWA was adviseur Kees Broks, gespecialiseerd in stadswater en klimaat, aanjager van Stadsgenese: “Het boek is nog steeds de meest opgevraagde STOWA-publicatie ooit.” 

Watertijdreis

Op dit moment werken RCE en STOWA onder meer aan de Watertijdreis en de Topnoniemenatltas. De Watertijdreis wordt het ‘zusje’ van de prachtige Topotijdreis, het digitale platform waarop je via historische kaarten terug kunt reizen tot begin 19e eeuw, naar elke plaats in Nederland. Kern van de Watertijdreis zijn de landsdekkende waterstaatskaarten die Rijkswaterstaat van 1865 tot 1990 maakte. Ook de historische rivierkaarten die teruggaan tot 1829 worden in de Watertijdreis opgenomen. Alle waterstaatkundige gegevens op de kaarten - informatie over polders en waterpeilen, over molens, gemalen, duikers, stuwen en sluizen - zijn ook beschikbaar. De Topnoniemenatlas geeft een overzicht van namen die verwijzen naar natuurlijke omstandigheden in het kandschap Denk aan namen met ‘horst’ die doorgaans verwijzen naar een verhoging in het landschap begroeid met struikgewas of kreupelhout; ‘broek’ duidt op vochtig laagland en ‘zijl’ bijvoorbeeld naar sluis.