In de Hedwige-Prosperpolder, op de grens tussen Nederland en Vlaanderen, wordt de huidige Scheldedijk de komende jaren vervangen door een nieuwe ringdijk. Tijdens de aanlegfase ontstaat een uniek Living Lab van enkele kilometers dijken. Hier worden waterkeringen en crisisplannen in de praktijk getest. Voordat de Scheldedijk doorbroken en deels afgegraven wordt, worden er dijksterkteproeven uitgevoerd. Na de bouw van een nieuwe dijk kan de huidige Scheldedijk belast worden tot daadwerkelijk falen. Parallel daaraan wordt geoefend in het voorkomen, het bewust veroorzaken en het herstellen van doorbraken. Dit wordt ondersteund met grootschalige crisisoefeningen.

Foto boven. Van links naar rechts: Frank Mostaert, Theo van de Gazelle, Katja Portegies, Marc Balemans, Joost Buntsma. Onderaan: Filip Boelaert.

Aan de hand van korte interviews gaven de sprekers op het Deltacongres aan wat voor hen belangrijk is met betrekking tot het Living Lab Hedwige-Prosperpolder. Afdelingshoofd Waterbouwkundig Laboratorium Frank Mostaert zei daarover: “Er is nog veel onbekend over bresgroei. De komende jaren kunnen we meer kennis opdoen en ons beter voorbereiden op de toekomst. Daarnaast kunnen we door samen te werken met STOWA veel meer doen dan dat we afzonderlijk kunnen doen.”

STOWA directeur Joost Buntsma noemde preventie als belangrijk thema: "Bij het Living Lab leren we hoe we overstromingen kunnen voorkomen, we doen proeven om kennis te verbeteren. Maar het gaat ook om preparedness. Mensen moeten bewust en voorbereid zijn als er een calamiteit plaatsvindt. Preventie (in EU-context: protectie) en preparedness komen in het Living Lab samen.”

Wij beschermen wat u dierbaar is

Directeur Veiligheid en Water Rijkswaterstaat Katja Portegies greep terug op de langdurige samenwerking die er al bestaat tussen Rijkwaterstaat en Defensie: "Eigenlijk kan je zeggen dat deze samenwerking bestaat sinds de oprichting van Rijkswaterstaat in 1848. Sinds 2015 hebben we een convenant met elkaar, waarin Rijkswaterstaat, de waterschappen en Defensie hebben afgesproken dat we gezamenlijk oefenen in de praktijk. Het Living Lab Hedwige-Prosperpolder biedt gelegenheid om crisisoefeningen te doen. Daarnaast hebben we te maken met een uitstromende generatie. Ik vind het van groot belang dat de werknemer van morgen de kans krijgt om in het Living Lab kennis op te doen en die ruimte is er.”

Hoofd Water risk Training Expertise centre, Defensie Marc Balemans: “Wij beschermen wat u dierbaar is, dat is onze missie bij Defensie. De wereld om ons heen verandert snel. Er komen in een rap tempo nieuwe methoden en technieken tot onze beschikking. Ook militairen moeten die in de praktijk oefenen. Door onze samenwerking is er een mooie kruisbestuiving tussen kennis en kunde.”

Droom

Volgens Filip Boelaert, secretaris-generaal departement Mobiliteit en Openbare Werken, Xperta uit België, is het Living Lab Hedwige-Prosperpolder de droom van iedere wetenschapper: "Normaliter zit je achter je bureau alles te berekenen, maar nu kan je theorie in de praktijk toetsen. Een ware speeltuin voor wetenschappers.” Hoofdingenieur-directeur, Rijkswaterstaat Zee en Kust Theo van de Gazelle: “Samenwerking tussen Nederland en België kent een lange historie. In de Vlaams Nederlandse Schelde Commissie werken we samen aan een duurzaam en vitaal Schelde-estuarium. Zoals bij elke samenwerking moet je investeren in je relatie. Je moet elkaar leren kennen en begrijpen. Dat kost tijd, maar het levert in de praktijk veel op.” 

België, Nederland, Engeland, Frankrijk en het US Army Corps of Engineers (USACE) werken samen in dit Living Lab, waardoor de kennisuitwisseling tussen zowel de deelnemende landen als tussen de betrokkenen in de crisisorganisatie wordt bevorderd. De sterkte van de dijk en de opleiding van ‘de crisismanager van morgen’ staan daarbij centraal. Een belangrijke troef in het project is bovendien de civiel-militaire samenwerking.

Foto onder: overzicht van de Hedwige-Prosperpolder.