English resume21 januari 2020
Hoe ziet een klimaatrobuust beekdallandschap eruit? Bekijk het!
Overal wordt druk nagedacht over het klimaatbestendig maken van ons land. Maar hoe ziet dat er precies uit voor een beekdallandschap? En waar liggen de uitdagingen bij de inrichting? STOWA liet op initiatief van de Community of Practice Beken en Rivieren een 'praatplaat' maken van een beekdallandschap. Die laat zien wat deze - vaak nauw met elkaar samenhangende - uitdagingen zijn en welke maatregelen je kunt nemen.
Beekdallandschappen in Nederland bestaan uit relatief laaggelegen gebieden aan weerszijden van beken en kleine rivieren en de omringende hogere zandgronden. Een groot deel van deze landschappen wordt intensief gebruikt. De waterhuishouding is hierop toegesneden en is vaak ingericht om water zo snel en efficiënt mogelijk af te voeren. Dit leidt - mede door klimaatverandering - in toenemende mate tot negatieve effecten voor landbouw, natuur en gezondheid. Denk aan droogte, extreme nattigheid en hittestress.
Dit vraagt om een andere waterhuishoudkundige inrichting, volgens de bekende principes van (water) 'vasthouden, bergen, afvoeren'. Waar nu vooral de nadruk ligt op het afvoeren en tijdelijk bergen van water, is meer aandacht nodig voor het langer (lokaal) vasthouden van water. En dat niet alleen in het watersysteem zelf, maar ook in de ruimte eromheen. Bijvoorbeeld door bodemkundige maatregelen in de landbouw en een andere inrichting van het stedelijk waterbeheer. Dat kan door minder water direct via het riool af te voeren en water te laten infiltreren in de bodem en water tijdelijk te bergen en vertraagd af te voeren via groenblauwe daken.
Een belangrijk uitgangspunt bij het aanpassen van de inrichting is ‘natuurlijk waar het kan, technisch waar het moet’. Natuurlijk houdt in dat natuurlijke processen een kans krijgen, zoals zandtransport in beken en spontane ontwikkeling van vegetatie en er minder intensief onderhoud is. Alleen waar dit niet kan, zal naar technische oplossingen worden gekeken.
De 'praatplaat’ bestaat uit een aantal tekeningen die waterbeheerders, medewerkers van gemeenten, bewoners en bedrijven helpen bij het voeren van een goed gesprek over het klimaatbestendig maken van het beekdallandschap. De plaat nodigt betrokken partijen om uit over de grenzen van het eigen belang heen te kijken en samen naar oplossingen te zoeken. Hiermee kan de plaat helpen om invulling te geven aan de uitwerking van omgevingsvisies naar concretere plannen.
