24 maart 2022

Onderzoek naar biogene zwavelzuuraantasting

Betonnen en asbestcementleidingen en -putten krijgen soms te maken met zogenoemde biogene zwavelzuuraantasting (BZA), waardoor ze veel eerder dan normaal moeten worden vervangen. Dit leidt tot extra kosten voor vervroegde afschrijving en vervanging. Stichting RIONED en STOWA zijn een project gestart om de beschikbare kennis over dit probleem te bundelen en een hulpmiddel te ontwikkelen voor de omgang met BZA en waar nodig ontbrekende kennis te vergaren.

Biogene zwavelzuuraantasting is een aantasting van het betonoppervlak door zwavelzuur dat is ontstaan door bacteriële omzetting van sulfiden in zwavelzuur. Deze vorm van aantasting kan voorkomen in rioolstelsels en waterzuiveringsinstallaties. BZA doet zich vooral voor zich voor bij het afvoeren van huishoudelijk afvalwater (pH van het afvalwater ±7) in van de buitenlucht afgesloten leidingen door lange verblijftijden en turbulentie.

Ondanks de hoge kosten heeft het thema de afgelopen decennia beleidsmatig maar beperkt aandacht gekregen. De informatie hierover is versnipperd en lang niet alle (recente) wetenschappelijke inzichten hebben hun weg naar de Nederlandse praktijk gevonden. Vandaar dat Stichting RIONED en STOWA het BZA-project zijn gestart.

Beslisboom

In eerste instantie inventariseren de onderzoekers in dit project de beschikbare kennis uit de internationale literatuur en van ervaringsdeskundigen bij gemeenten en waterschappen in Nederland (en eventueel in het buitenland). Met deze kennis wordt een beslisboom gemaakt waarmee het risico voor bepaalde situaties is in te schatten en mogelijke maatregelen te vinden zijn.

Hierbij besteden de onderzoekers ook aandacht aan eventuele negatieve neveneffecten. Deze beslisboom is na de zomer klaar. Indien tijdens het project blijkt dat er nog kennisleemten zijn, zal er een vervolgproject starten. Hierin zal er veel ruimte zijn voor praktijkonderzoek. Met de opgedane kennis zal de beslisboom uitgebreid worden.

Praktijkvoorbeelden

Om tot een goede beslisboom te komen, is het van belang dat onderzoekers problemen uit de praktijk inventariseren maar ook genomen maatregelen, al dan niet succesvol. Ze zijn daarom op zoek naar:

ervaringen met preventiemethoden om BZA te beperken;
ervaringen met riolering die faalt (bijvoorbeeld instorting) met als oorzaak BZA of putten die weg corroderen;
ervaringen met stankoverlast door H2S-vorming en bijbehorende maatregelen;
resultaten van H2S-metingen;
andere oplossingen waarmee u BZA-veroorzaakte problemen hebt gereduceerd.

Heb je een interessante case met concrete voorbeelden waarvan wij kunnen leren? Neem dan contact op met Marleen Arntz (marleen.arntz@rioned.org). Foto agenda-overzicht: beeld van aangetaste put.