27 december 2023
Waterinnovatieprijs 2023/2024: genomineerden bekend
Eind december werden de genomineerden voor de Waterinnovatieprijs bekendgemaakt. Van de 60 inzendingen zijn er in totaal 12 nominaties: 3 per categorie. Alle genomineerden zijn waterschappen. Zij maken kans op de Waterinnovatieprijs in hun categorie en op de Publieksprijs. Iedere twee jaar reiken de Unie van Waterschappen, het Waterschapshuis, de Nederlandse Waterschapsbank en STOWA deze prijs uit aan innovaties die toepasbaar zijn binnen de taken en verantwoordelijkheden van de waterschappen. De prijzen worden uitgerekt tijdens het Waterinnovatiefestival op donderdag 1 februari.
De Waterschapsinnovatieprijs 2023/2024 kent vier categorieën.
1. Briljantjes. Van ónder de radar naar landelijke spotlights
Dagelijks bedenken waterschappers slimme, technische of praktische oplossingen om het waterschapswerk nog efficiënter te doen. Die uitvindingen wordt vaak als vanzelfsprekend toegepast in de praktijk, maar eigenlijk verdienen ze veel meer aandacht. Júíst omdat de bedenkers er vaak te bescheiden over zijn. Dat zijn oplossingen vallen in de categorie 'Briljantjes'. In deze categorie zijn inzendingen van de waterschappen Aa en Maas, Vechtstromen en Brabantse Delta genomineerd. De innovatie van Aa en Maas gebruikt slimme statistiek om het effect van een maatregel voor betere oppervlaktewaterkwaliteit te voorspellen. Waterschap Vechtstromen ontwikkelde een unieke methode voor efficiënter gegevensbeheer van watervervuilingsbronnen. “Een brongerichte aanpak, want wat er niet inkomt hoeft er ook niet uit”, schrijft het waterschap. En Brabantse Delta ontwikkelde een realtime machinelearningtechnologie voor de aansturing van onder meer pompen, gemalen, vijzels en compressoren. De technologie bespaart veel energie en maakt zuiveringsprocessen efficiënter.
2. Een gezonde leefomgeving. Innovaties die de waterkwaliteit, circulariteit en klimaatneutraliteit bevorderen
In de categorie ‘gezonde leefomgeving’ zijn inzendingen van het hoogheemraadschap van Delfland en de waterschappen Drents Overijsselse Delta en Aa en Maas genomineerd. Die laatste ontwikkelde een levensgrote knikkerbaan voor slibloze rioolwaterzuivering, en de oplossing van Drents Overijsselse Delta halveert het energieverbruik van een van hun rioolwaterzuiveringen. De zogeheten Smart Energy Hub Zwolle produceert tegelijkertijd groene waterstof en benut de bijproducten warmte en pure zuurstof maximaal. Het hoogheemraadschap van Delfland werd genomineerd voor hun innovatie eDNA, een nieuw instrument voor het opsporen van emissiebronnen die de waterkwaliteit negatief beïnvloeden. Denk aan lozingen vanuit de glastuinbouw naar het oppervlaktewater.
3. De ‘dijken’ van de toekomst. Innovaties die waterveiligheid bevorderen
De genomineerden in de categorie ‘dijken van de toekomst’ zijn het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de waterschappen Noorderzijlvest en Drents Overijsselse Delta. Die eerste zet kunstmatige intelligentie in bij een detectietool om scheuren in dijken te detecteren vanuit drone- en vliegtuigbeelden. Waterschap Noorderzijlvest ontwikkelde een innovatief rekeninstrument dat verschillende soorten klei eenvoudig karakteriseert. En waterschap Drenst Overijsselse Delta heeft een oplossing voor piping, het fenomeen waarbij water met zanddeeltjes onder een dijk door stroomt. Hun innovatie is goedkoper, duurzamer en heeft een kleinere omgevingsimpact dan traditionele maatregelen.
4. Water en bodem sturend. Innovaties die bijdragen aan het versneld klimaatrobuust maken van Nederland.
De waterschappen Amstel, Gooi en Vecht, Vallei en Veluwe en Brabantse Delta ontvingen een nominatie in de categorie ‘water en bodem sturend’. Met het project Zicht op water wil Brabantse Delta inzicht krijgen in de onttrekking van grondwater door agrarische bedrijven. Ze installeren hiervoor digitale meters op waterbronnen en verbinden die met een online dashboard. Vallei en Veluwe vraagt met hun sociale innovatie aandacht voor de sociale kant van water en co-creatie tussen inwoners en omgeving. En bij Amstel, Gooi en Vecht werken ze aan natuurvriendelijke oevers voor waterberging, betere waterkwaliteit, meer biodiversiteit en CO2-opslag.
De inzendingen worden beoordeeld op impact, innovatiekracht, kosteneffectiviteit, duurzaamheid en samenwerking.