16 december 2019
WarmingUp!
Nederland is druk bezig de warmtevraag te verduurzamen. De potentie van aquathermie en geothermie is groot. Maar voor de introductie zijn van bron tot klant systeem- en procesinnovaties noodzakelijk. Het warmtecollectief WarmingUP, waarin de hele warmteketen is vertegenwoordigd, wil de benodigde innovaties in samenhang en in hoger tempo ontwikkelen. Ook STOWA is erbij betrokken.
Het belangrijkste doel van WarmingUP, dat onder leiding staat van TNO, is de ontwikkeling van collectieve warmtesystemen die betaalbaar, duurzaam, betrouwbaar, praktisch uitvoerbaar en maatschappelijk aanvaardbaar zijn. Het betekent bijvoorbeeld dat met nieuwe kennis duurzame warmtebronnen die verschillen in temperatuur en volume, slim gecombineerd kunnen worden. Ook wordt er kennis ontwikkeld voor het realiseren van grootschalige warmteopslagsystemen en het integreren daarvan in warmtenetten.
WarmingUP onderzoekt tevens waar en tegen welke kosten warmte gewonnen kan worden via aquathermie of geothermie. Tot slot richt het samenwerkingsverband zich op nieuwe samenwerkings- en financieringsvormen én nieuwe werkwijzen om maatschappelijk draagvlak te realiseren.
Om al deze doelen te bereiken heeft WarmingUP een innovatieplan opgesteld dat bestaat uit 32 projecten.
Deze zijn gegroepeerd in zes inhoudelijke, samenhangende thema’s. De focus ligt daarbij op:
- Ontwerp en aansturing van warmtenetten, systeemintegratie en cascadering (thema 1) resp. methoden voor aanleg van deze netten (thema 2) en vraagsturing (thema 6);
- Duurzame bronnen en seizoenopslag – aquathermie (thema 3), geothermie (thema 4) en warmteopslag (thema 5);
- Sociaal-maatschappelijke inpassing van collectieve warmtesystemen (thema 6).
STOWA is vooral betrokken bij thema 3, aquathermie. Volgens de verantwoordelijke onderzoekcoördinator Michelle Talsma geeft WarmingUP de waterschappen de kans op verdere praktijkgericht onderzoek naar de mogelijkheden en effecten van het winnen van warmte uit afvalwater en oppervlaktewater. Vandaar dat ook STOWA is ingestapt.
Onlangs ontving het collectief 9,3 miljoen euro subsidie in het kader van het Meerjarige Missie-gedreven Innovatieprogramma (MMIP). Met de inbreng van de partners komt het budget uit op 18,8 miljoen euro. De looptijd van WarmingUP is drie jaar.
Deelnemers WarmingUP
Warmtebedrijven |
Eneco, Ennatuurlijk, HVC, SVP en Vattenfall |
Netbedrijven |
Capturam, Enpuls, Firan/Alliander en NetVerder |
Partijen in de watersector |
Rijkswaterstaat, STOWA en Unie van Waterschappen |
Partijen in bodem en ondergrond |
BodemenergieNL, EBN, Engie, Huisman en Shell |
Gemeenten en regio’s |
Almere, Amsterdam, Breda, Den Haag, Nijmegen, Rotterdam en Utrecht, en regio Holland-Rijnland |
Provincies |
Limburg en Zuid-Holland |
Onderzoeksorganisaties |
Deltares, Erasmus Universiteit Rotterdam, KWR Water Research, Saxion Hogescholen, TNO (penvoerder), TU Delft, TU Eindhoven en Universiteit Utrecht |
Overige deelnemers |
De Efteling, Adviesbureau Greenvis, Coöperatie Duurzame Vruchtenbuurt en living lab The Green Village. |