PFAS – dat staat voor poly- en perfluoralkylstoffen - is een verzamelnaam voor door de mens gemaakte stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen. PFAS zijn in veel producten toegepast. Bekend zijn bijvoorbeeld het gebruik in blusschuim en als antiaanbaklaag in pannen. Via deze producten, maar ook via de uitstoot van fabrieken, komen deze stoffen in het milieu terecht. Ze zitten nu onder andere in de bodem, in bagger en in het oppervlaktewater.

Er is nog weinig bekend over het voorkomen en het gedrag van PFAS in rwzi’s. De huidige incidentele metingen die her en der zijn uitgevoerd, zijn ad hoc en verschillen onder meer in de wijze van bemonsteren en analyseren. De eerste resultaten laten zien dat gehaltes PFAS sterk uiteenlopen, maar in alle metingen zichtbaar zijn. Er lijkt een relatie met het type achterliggende industrie. Verder lijken PFAS nauwelijks verwijderd te worden tijdens het zuiveringsproces, maar de stoffen worden wel in zuiveringsslib aangetroffen.

Om meer inzicht te krijgen in het voorkomen van PFAS in influent, effluent en zuiveringsslib voert STOWA samen met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een onderzoek uit om te komen tot een representatief landelijk beeld.

Er wordt een meetcampagne uitgevoerd waarbij influent, effluent en zuiveringsslib van acht rwzi’s worden bemonsterd en geanalyseerd op PFAS. Dit onderzoek moet antwoord geven op de vraag welke PFAS in deze matrices worden aangetroffen, en in welke concentraties. Tevens wordt een eerste beeld verkregen in hoeverre PFAS verwijderd worden in de rwzi, wat achterblijft in zuiveringsslib, en wat daaruit potentieel vrij zou kunnen komen bij slibbehandeling. Met deze resultaten kunnen de waterschappen beter inschatten in hoeverre acties nodig zijn.

De meetcampagne wordt in het najaar van 2020 uitgevoerd. Het project wordt in het eerste kwartaal van 2021 afgerond.

Het onderzoek past binnen een bredere groep van onderzoeken naar bronnen van PFAS, waaronder onderzoek naar bronnen van PFAS naar oppervlaktewater en naar onderzoek naar PFAS in materialen.