17 december 2021
Hoe zit het met de 'vergrijzing' van ons grondwater?
Onlangs is een belangwekkend overzicht verschenen van drie groepen chemische stoffen - bestrijdingsmiddelen, meststoffen en historische verontreinigingen - die op dit moment in het grondwater zitten en wat de verwachtingen voor de toekomst zijn. Er blijken veel chemische stoffen uit deze groepen in het grondwater te zitten, op verschillende diepten. Hierdoor voldoet het grondwater niet altijd aan de kwaliteitseisen, zo luidt de conclusie. Het overzicht is opgesteld in het kader van het project 'Grondwater' in de Kennisimpuls Waterkwaliteit. STOWA is één van de opdrachtgevers.
In het Nederlandse grondwater komen verschillende chemische stoffen voor. Deze stoffen verspreiden zich naar steeds grotere diepten en beïnvloeden langzaamaan de kwaliteit van steeds meer grondwater. Dit wordt vergrijzing van grondwater genoemd. Vergrijzing is een groot probleem, vooral vanwege de drinkwatervoorziening. Twee derde van het drinkwater in Nederland wordt namelijk gewonnen uit grondwater.
De onderzoekers constateren dat er de laatste 25 jaar iets minder chemische stoffen op de bodem zijn terechtkomen, en daardoor in het grondwater. Dit geeft voor de verre toekomst mogelijk een iets beter vooruitzicht voor de grondwaterkwaliteit. Het duurt namelijk tientallen jaren voordat stoffen op de bodem in het grondwater ‘zakken’ en drinkwaterbronnen bereiken. Er is naar drie groepen chemische stoffen gekeken: bestrijdingsmiddelen, meststoffen en historische verontreinigingen. Historische verontreinigingen komen vaak van een lokale, industriële bron en mogen sinds 1987 niet in de bodem en het grondwater terechtkomen.
Er blijken veel chemische stoffen uit deze groepen in het grondwater te zitten, op verschillende diepten. Hierdoor voldoet het grondwater niet altijd aan de kwaliteitseisen.
Het rapport is onderdeel van het Kennisimpuls-Waterkwaliteitproject ‘Goed Grondwater nu, schoon drinkwater straks, waarin de vergrijzing van grondwater door menselijke invloeden wordt onderzocht, met nadruk op langetermijneffecten. Een ander onderdeel van dit project gaat in op ‘opkomende stoffen’ in grondwater. Voor deze stoffen bestaan nu nog geen normen, waardoor ze niet kunnen worden beoordeeld. Deze stoffen komen in het onderliggende onderzoek niet aan bod.
De onderzoekers bevelen aan, bijvoorbeeld op basis van een indicator voor vergrijzing, de relatie tussen concentraties van aangetroffen stoffen in grondwater en de corresponderende risico’s voor mens en milieu te onderzoeken.