Het afgelopen half jaar onderzocht STOWA tijdens de STAWA wat de grote uitdagingen zijn die op het regionale waterbeheer afkomen, wat er nodig is om deze te kunnen tackelen, en welke kennisvragen STOWA hiervoor moet agenderen. Een brede vertegenwoordiging uit de hele watersector dacht mee: van jong tot ervaren, van bestuurder tot uitvoerder, van RWS tot waterschap en provincie, en van kennisinstituut tot ingenieursbureau. De uitkomsten vinden een plek in onze onderzoeksagenda.

STOWA werkt vraaggestuurd: kennisvragen halen we op bij mensen uit het werkveld. Daarom wilden we onze achterban ook betrekken bij het updaten van onze huidige strategienota. Het JONG Waterbeheer-team van STOWA ontwikkelde hiervoor een nieuwe aanpak: de Strategische Toekomstateliers Waterbeheer. Verbinding tussen jonge en ervaren watermensen, met verschillende vakgebieden en van verschillende organisaties stond hierbij centraal. Want de grote, complexe opgaven waar de watersector voor staat, vereisen een brede blik en integrale aanpak.

Van brede dialoog naar kennisvraag

De STAWA’s bestonden uit twee onderdelen, waarbij we eerst het net breed ophaalden over de uitdagingen voor de watersector, om daarna tijdens toekomstgerichte brainstormsessies te onderzoeken wat er nodig is aan acties en kennis om deze aan te pakken. Dat deden we aan de hand van drie thema’s: klimaatverandering, ecosysteem en mens & maatschappij.

in december en januari gingen duo’s van jonge en ervaren mensen uit de watersector in Intergenerationele dialogen met elkaar in gesprek. Aan de hand van een toegestuurd gesprekspakket voerden zij een dialoog over de uitdagingen voor het waterbeheer in hun regio. Dat deden zij aan de hand van één van de drie thema’s: klimaatverandering, ecosysteem en mens & maatschappij. De uitkomsten uit deze dialogen vormden de input voor het tweede onderdeel.

In maart en april organiseerden we drie toekomstateliers, waarin telkens één van de thema’s centraal stond. Tijdens deze sessies dachten de deelnemers – afkomstig uit allerlei organisaties in de watersector, met verschillende soorten functies en van starter tot zeer ervaren – samen na over hoe Nederland er uit zou zien als we specifieke uitdagingen succesvol het hoofd hebben geboden.

Zij brachten vervolgens in kaart welke acties de sector daarvoor moet ondernemen en welke kennisvragen beantwoord moeten worden.

Nieuwe kennisdomeinen

“Deze aanpak heeft ons heel veel nuttige inzichten gegeven,” zegt Ferdi Timmermans, Projectleider Strategie bij STOWA. “Zo werd duidelijk dat we niet alleen technische kennis nodig hebben om de grote, complexe uitdagingen aan te pakken. Er is ook behoefte aan kennis over gedragsverandering en transitiemanagement, over hoe de 'watervoetafdruk' van producten bepaald kan worden en hoe de watersector een actieve rol kan spelen in transitie naar natte teelt in de landbouw. En het werd duidelijk dat er veel meer samenwerking binnen en buiten de watersector nodig is. Wij bezinnen ons er nu op wat dit betekent voor de onderzoeksagenda en de rol van STOWA als kenniscentrum van de regionale waterbeheerders.”

Inspirerende sessies

Jacqueline Laumans, Adviseur JONG Waterbeheer: “We hebben deze aanpak bewust zó ontwikkeld dat we eerst breed het net ophaalden om uiteindelijk te filteren naar wat er nodig is aan kennis. Het is goed om te zien dat dit inderdaad goed inzicht heeft opgeleverd over wat er leeft, waar de behoefte van de achterban ligt. En minstens zo belangrijk: de mensen die mee deden aan de intergenerationele dialogen en de toekomstateliers waren erg enthousiast. Ze vonden het bijzonder waardevol en inspirerend om het gesprek te voeren buiten de waan van de dag, met collega’s van andere afdelingen en organisaties, en kennis en perspectieven uit te wisselen. Dit motiveert ons om te verkennen hoe we deze aanpak breder binnen STOWA kunnen inzetten.”

De kennisvragen waar we gelijk mee aan de slag kunnen, pakken we meteen op. Die komen ook in onze strategienota te staan en betekenen nieuw onderzoek. De zaken die op wat langere termijn spelen, leggen we eveneens goed vast en zullen we met het bestuur bespreken.

Voor de zomer koppelen we de inhoudelijke uitkomsten van de STAWA terug aan de watersector, zowel in woord als beeld, zodat mensen er ook in hun eigen organisaties verder mee aan de slag kunnen. Bovendien zullen we de methodiek delen met de sector, zodat andere organisaties ermee aan de slag kunnen.