Hoe stoppen we de bodemdaling in veengebieden en verminderen we de uitstoot van broeikasgassen? Hoe herstellen we de waterbalans op de hoge zandgronden? Hoe implementeren het adagium ‘water en bodem sturend’ in ruimtelijke plannen? Welk effect heeft het opzetten van waterpeilen in een gebeid? De komende jaren staan bestuurders en beleidsmakers voor belangrijke keuzes. Bij het maken van die keuzes baseren zij zich veelal op hydrologische rekenmodellen, bijvoorbeeld om de effecten van klimaatverandering en mogelijke maatregelen inzichtelijk te maken. Voor het maken van deze berekeningen hebben ze nu het Nederlands Hydrologisch instrumentarium.

Beter, goedkoper, consistenter

Het unieke van het NHI is dat het alle hydrologische kennis op zowel regionaal als nationaal niveau bundelt. Het NHI kan ingezet worden voor berekeningen van bijvoorbeeld één enkele beek, maar ook op de schaal van heel Nederland waarbij iedereen gebruik maakt van dezelfde basisgegevens en dezelfde computercodes. Hierdoor worden hydrologische rekenresultaten beter, goedkoper, consistenter en onderling beter vergelijkbaar.

Hydrologische modellering

In het NHI-ontwikkeltraject ging de aandacht vooral uit naar de benodigde techniek achter hydrologische modellering. Denk aan de zorg voor goede basisdata, zoals opbouw en samenstelling van de ondergrond, of de afmetingen van watergangen en duikers. Maar ook aan het opzetten van een goede hydrologische database, het adequaat omzetten van de hydrologische data naar invoerfiles voor ‘modelcodes’ en het verbeteren van deze codes. Het gaat om softwareprogramma’s die de bewegingen van grondwater (MODFLOW) en oppervlaktewater (SOBEK/D-Hydro), simuleren. Maar bijvoorbeeld ook de waterbeweging in de bovenste bodemlaag, de zogenoemde onverzadigde zone (SWAP/MetaSWAP). Hier gaan water, bodem(type), plant en atmosfeer ingewikkelde relaties met elkaar aan.

Op basis van de onderliggende dat en modelcodes worden modellen gemaakt die voor een specifieke vraag of een gebied iets kunnen zeggen over de hydrologie en de veranderingen daarin bij het nemen van maatregelen.

Meerwaarde

Tijdens deze dag werd uiteraard ingegaan op de techniek ‘onder de motorkap’ van het NHI. Maar meerdere sprekers, waaronder Deltacommissaris Glas, benadrukten vooral het belang van het instrument bij het maken van alle urgente, watergerelateerde keuzes die nu voorliggen. Dat zullen lastige keuzes worden waarbij een goede onderbouwing met modelberekeningen van groot belang zal zijn. Daar zal het NHI zijn meerwaarde moeten gaan bewijzen.

De toekomst van het NHI zelf ziet er rooskleurig uit. Tijdens de dag ondertekenden de waterschappen, provincies, waterbedrijven en Rijkswaterstaat een samenwerkingsovereenkomst getekend waarmee het beheer & onderhoud van het Nederlands Hydrologisch Instrumentarium (NHI) voor de komende jaren is geborgd. In totaal zijn ca. 50 (semi-)overheidsorganisaties betrokken bij de samenwerking. Pieter Janssen (secretaris-directeur hoogheemraadschap Delfland) namens de waterschappen, Jolinda van der Endt (directeur BIJ12) namens de provincies, Hans de Groene (directeur Vewin) namens de waterbedrijven en Katja Portegies (directeur Veiligheid en Water, Rijkswaterstaat) zetten hun handtekening onder de overeenkomst. Vanaf 1 januari 2024 zal Het Waterschapshuis het beheer en onderhoud van het NHI op zich nemen. HWH-directeur Gerard Smit (foto onder rechts) nam in aanloop naar die datum, het figuurlijke stokje alvast over van Joost Buntsma van STOWA.

> Lees een uitgebreid verslag van deze dag, met links naar alle presentaties

Contact

Voor informatie over het NHI kunt u contact opnemen met Jacques Peerboom, projectmanager NHI (06-52041188) of met de voorzitter van het Programmateam NHI, Mark Bruinsma (06-51398590).

Meer informatie op de geheel vernieuwde website www.nhi.nu