Goed bodembeheer in de landbouw kan uitspoeling van nutriënten naar het grond- en oppervlaktewater helpen voorkomen. Een voorbeeld is het verhogen van het organische stofgehalte in de bodem, waardoor zowel nutriënten als water langer door de bodem worden vastgehouden.

In de gemeente Zwalk is een programma gestart om boeren te interesseren voor beter bodembeheer. Het gaat om een gebied met een slechte waterkwaliteit. Het programma biedt boeren advies over mogelijke maatregelen, een tegemoetkoming in de kosten van deze maatregelen en de mogelijkheid om te leren van elkaar. Het programma gaat enkele jaren lopen.

De eerste stap in het programma was het werven van boeren voor een gratis adviesgesprek. De onderzoekers besloten met hun interventie hierbij aan te sluiten. Het doelgedrag – aanmelden voor een adviesgesprek – is goed meetbaar. Vooraf waren de verwachtingen van de betrokkenen laag: van de 300 boeren verwachtte men dat zich maximaal 10 boeren zouden aanmelden voor een adviesgesprek. De onderzoekers hoopten met behulp van gedragsinzichten bij te dragen aan een hoger aantal aanmeldingen. Alle boeren in Zwalk zijn per brief uitgenodigd om zich aan te melden voor een adviesgesprek. Om het effect van de interventie te kunnen zien, verdeelden de onderzoekers gemeente Zwalk in twee deelgebieden met een gelijk aantal boeren. De ene helft van de boeren ontving de brief die zonder hulp van gedragswetenschappers was opgesteld door de programmaorganisatie. De andere helft van de boeren ontving een brief met dezelfde informatie, geformuleerd en vormgegeven met behulp van gedragsinzichten. In deze brief werden de boeren bijvoorbeeld aangesproken op hun rol als goede waterbeheerders en werd aangegeven dat steeds meer boeren aan duurzaam bodembeheer doen. Ook werd er na het versturen van de beide type brieven, met een deel van de boeren nog telefonisch contact opgenomen.

Uit het onderzoek kon niet worden geconcludeerd dat de interventiebrief beter werkte dan de standaard brief. Wel bleek dat persoonlijk, telefonisch contact helpt om agrariërs te interesseren voor advies over bodembeheer. Dat is de belangrijkste uitkomst van het uitgevoerde actieonderzoek, waarvan de factsheet een korte samenvatting geeft. Het onderzoeksraport bevat een vergelijking van verschillende interventies en een nadere toelichting op het opzetten daarvan.

De Kennisimpuls Waterkwaliteit

In de Kennisimpuls werken Rijk, provincies, waterschappen, drinkwaterbedrijven en kennisinstituten aan meer inzicht in de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater en de factoren die deze kwaliteit beïnvloeden. Daarmee kunnen waterbeheerders en andere partijen de juiste maatregelen nemen om de waterkwaliteit te verbeteren en de biodiversiteit te vergroten.

In het programma brengen partijen bestaande en nieuwe kennis bijeen, en maken ze deze kennis (beter) toepasbaar voor de praktijk. Hiermee verstevigen ze de basis onder het waterkwaliteitsbeleid. Het programma is gestart in 2018 en duurt vier jaar. Het wordt gefinancierd door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, STOWA, waterschappen, provincies en drinkwaterbedrijven. Meer informatie op www.kiwk.nl