English resumeBlueCAN: helder water voor het klimaat. Resultaten van drie jaar onderzoek
Dit rapport bevat de resultaten van de metingen, modelberekeningen en analyses die zijn uitgevoerd in het kader van het BlueCAN-onderzoek naar de emissie van broeikasgassen uit oppervlaktewater. Uit het onderzoek komt naar voren dat oppervlaktewateren een relevante bijdrage leveren aan de totale Nederlandse broeikasgasemissie, naar schatting vijf procent. De BlueCAN-onderzoekers concluderen dat het verminderen van de input van koolstof en nutriënten en het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit in veel gevallen zal leiden tot reductie van broeikasgasemissies. Bij het rapport is ook een plaatpraat verschenen over broeikasgasemissies uit oppervlaktewater, plus een beeldverslag van het begeleidende symposium op 15 juni 2023.
|
Publicatienummer |
2023-13 |
|
Thema |
Klimaatadaptatie, Van kennis naar praktijk |
|
Datum |
|
Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van deze tijd. De ambitie die in Parijs in 2015 is uitgesproken, heeft Nederland gespecificeerd in het Nederlandse Klimaatakkoord (2019). Naast de reductie van fossiele brandstoffen wordt door Nederland ook bij de inrichting van het Nederlandse land- en wateroppervlak ingezet op innovaties voor CO2 vastlegging en gebruik. In lijn met het Nederlandse Klimaatakkoord werken regionale waterbeheerders net als veel andere organisaties hard aan het terugdringen van hun CO2-footprint. BlueCAN laat zien dat ook de oppervlaktewateren in het beheergebied een bron van broeikasgassen kunnen zijn en dat hier dus ook kansen liggen om reductie te bereiken.
De aanpak van BlueCAN is gebaseerd op een combinatie van metingen, laboratorium analyses en modelberekeningen. BlueCAN laat zien dat bij alle zestien geobserveerde wateren een netto emissie is waargenomen van zowel CO2 als CH4. De totale broeikasgasemissie (uitgedrukt in CO2-equivalenten) bestaat voor het grootste deel uit CO2. De bijdrage van CH4 varieert sterk per casus, van nihil tot meer dan 50 procent van de totale broeikasgasemissie. De CH4-emissies worden hierbij onderschat omdat een groot deel van de CH4-emissie waarschijnlijk via de vorming van gasbellen verloopt en deze bellen zijn in de gekozen opzet lastig te meten.
Het door BlueCAN ontwikkelde broeikasgasmodel vormt de basis voor de quickscantool, waarmee waterbeheerders zelf kunnen rekenen. De tool wordt ontsloten in een webapplicatie en heeft de naam BlueScan. Op dit moment is BlueScan alleen geschikt om te rekenen aan meren en plassen.
Drie jaar onderzoek heeft geholpen om een eerste inzicht te krijgen in een orde grootte van de broeikasgasemissies en om een eerste relatie te leggen met bepalende systeemkenmerken. Dit mede dankzij de samenwerking met de onderzoeksgroep van de Radboud Universiteit Nijmegen. Het is echter nog niet mogelijk een beeld te geven van de omvang van de totale uitstoot in een beheergebied en te weten welke maatregelen hoeveel reductie opleveren. De onderzoekers bevelen aan om een kennisagenda op te zetten gericht op de verbetering van de BlueScan tool zodat deze voor alle relevante watertypes in een betreffend beheergebied een schatting kan geven van de emissies van broeikasgassen.
BlueCAN werd in 2019 geïnitieerd door Witteveen+Bos en Deltares. Het project is in het vervolg mede gefinancierd door een TKI-subsidie van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, zeven waterschappen en Natuurmonumenten.