De grootte en de hoogte van windturbines op land zijn in de afgelopen decennia flink toegenomen. De kranen die nodig zijn voor de opbouw (en het onderhoud) van deze turbines, hebben daarmee ook een forse ontwikkeling doorgemaakt. Ze zijn groter en zwaarder geworden, met als gevolg toenemende kraanbelastingen. Dit vereist ook een zorgvuldig, veilig en economisch verantwoord ontwerp van de opstelplaatsen van deze kranen. Daarbij speelt een groot aantal locatie specifieke factoren een rol, zoals het kraantype, de belastingen, de omgeving en de (veelal slappe) ondergrond (in het westen van Nederland). Ook het op juiste wijze verwerken van de potentiële risico’s gerelateerd aan de hijswerkzaamheden vraagt specifieke aandacht.

Tegen deze achtergrond is de sector gestart om een ontwerprichtlijn te ontwikkelen voor kraanopstelplaatsen bij de bouw van windturbines. Nog ten tijde van SBRCURnet is een plan van aanpak ontwikkeld en werd de financiering geregeld. Vervolgens is een start gemaakt met de ontwikkeling van deze richtlijn. Toen eind 2017 SBRCURnet werd beëindigd, heeft STOWA het verdere proces ondersteund.

Het was aanvankelijk de bedoeling om een ontwerprichtlijn te ontwikkelen. Gaandeweg bleek echter dat zoiets een complexe opgave is. De reden hiervoor zijn locatiespecifieke factoren, waardoor een ontwerp op maat nodig is. Daar komt bij, dat vaak pas op een laat moment bekend is welke kraan of welk kraantype zal worden ingezet en welke belastingen daadwerkelijk zullen optreden. Het opstellen van een concreet toegesneden ontwerp vóórdat de werkelijk toe te passen kraan bekend is - inclusief bijbehorende drukfiguur en windbelasting - zal vaak leiden tot een herontwerp in een later stadium. Deze publicatie heeft dan ook het karakter van een ‘handreiking ten behoeve van het ontwerp‘. Betrokken partijen kunnen hiermee in de komende jaren ervaring opdoen. Dat kan vervolgens leiden tot een echte ontwerprichtlijn.

De publicatie is bedoeld voor betrokken deskundigen bij opdrachtgevers, ontwerpers, geotechnici, verzekeraars, toezichthouders, leveranciers van materieel en andere (onder)aannemers. Ook voor vergunningverlenende instanties als waterschappen en gemeenten biedt de publicatie soelaas bij de beoordeling van de aanvraag. Met deze handreiking kan een zekere balans worden gevonden tussen verantwoordelijkheid van de belanghebbenden enerzijds en de markteisen anderzijds.

De specifieke aspecten van de kraanopstelplaats staan centraal, aangezien dit de locatie betreft met de grootste belastingen en hiermee ook de strengste eisen voor het ontwerp en de realisatie. Ontsluitings- en bouwwegen naar de kraanopstelplaats zijn buiten beschouwing gelaten.