Peilverloop in begroeide watergangen. Rekenen met het model volgens Pitlo en Griffioen
Spreadsheet (en bijbehorende handleiding) waarmee gebruikers het peilverloop in een watergang kunnen berekenen. Met het spreadsheet kunnen waterbeheerders ook de effecten berekenen van een aantal onderhoudsingrepen, zoals het maaien van stroombanen en het eenzijdig maaien van de watergang.
Publicatienummer |
2017-43 |
Thema |
Klimaatadaptatie, Wateroverlast |
Datum |
|
Waterschappen willen het maaibeheer van hun watergangen graag extensiveren. Dit sluit beter aan bij de natuurlijke morfologie en kwaliteiten ervan en kan verdroging tegengaan. Maar minder maaien vermindert mogelijk de doorstroming. Grondgebruikers langs watergangen vrezen dat extensivering leidt tot een grotere kans op wateroverlast bij extreme neerslag. Een lastig dilemma voor waterbeheerders.
Chris Griffioen en Remmert Pitlo hebben in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw reeds intensieve en nauwkeurige metingen verricht in begroeide waterlopen om inzicht te krijgen in effect van plantengroei op het peilverloop (Pitlo en Griffioen, 1991). Op basis van deze metingen is een model afgeleid voor het berekenen van het peilverloop in watergangen. Dit model is gegoten in een spreadsheet. Hiermee kunnen gebruikers het peilverloop in een watergang berekenen op grond van de afmetingen van de waterloop, het debiet, het (stuw) peil aan de benedenstroomse zijde en het soort en de mate van begroeiing op verschillende plaatsen in de waterloop. Met het spreadsheet kunnen waterbeheerders ook de effecten berekenen van een aantal onderhoudsingrepen, zoals het maaien van stroombanen en het eenzijdig maaien van de watergang.
Op 15 november 2016 werd in Brummen de STOWA kennisdag 'Planten in de stroom, kansen voor weerstand' gehouden. Tijdens deze dag gaf een aantal waterschappen te kennen het model en het bijbehorende spreadsheet graag te willen gebruiken om het model op basis van praktijkervaringen verder te verfijnen en te verbeteren. Om dit te realiseren is er een verbeterde en gebruiksvriendelijke versie van het spreadsheet ontwikkeld, versie 2.0. Ook is een korte handleiding geschreven voor het gebruik ervan.
Met het vernieuwde instrument kan het peilverloop bij verschillende onderhoudsingrepen voorspeld worden. Dat kan een belangrijk hulpmiddel zijn bij meer risicogestuurd maaibeheer. Ook kan het succesvol worden ingezet voor het ontwerp van watergangen met al dan niet meestromende bergingen (waar begroeiing toegestaan is). Op deze wijze kunnen waterbeheerders goed gefundeerde afwegingen maken bij het ontwerpen, beheren en onderhouden van hun watergangen. De komende jaren zal het instrument verder verbeterd kunnen worden op basis van de in het veld uitgevoerde metingen en opgedane ervaringen.