Het jaar 2021 was voor STOWA een bijzonder jaar; we vierden ons tiende lustrum, onder het motto ‘De Kracht van Kennis’. Om ons met jonge waterbeheerders te verbinden, hielden we in oktober 2021 een speciale Young Talent Day. Dat gebeurde in het kader van ons project Jong waterbeheer. Helaas was 2021 opnieuw een jaar waarin we slechts spaarzaam fysiek bij elkaar konden zijn. Maar het werk ging wel door! Gewend aan het nieuwe online werken, werden voor alle thema’s nieuwe activiteiten ontplooid, werden lopende onderzoeken voortgezet of afgerond, en kennis gedeeld.

Waterveiligheid

Op het gebied van waterveiligheid werkten we met onze partners hard aan het Polder2C’s Project in het zogenoemde Living Lab Hedwige-Prosperpolder. Als kroon op het werk werd het project genomineerd, en won het ‘Het zonnetje’ van de Deltacommissaris. Ook binnen dit project is speciale aandacht voor de kennisoverdracht naar jonge water- en dijkbeheerders. De traditionele kennisdag Professionalisering Instandhouding Waterkeringen vond niet live plaats, maar in plaats ervan was er een hybride bijeenkomst georganiseerd, met de verschillende calamiteiten van de zomer van 2021 als thema, uiteraard met speciale aandacht voor Limburg.

Klimaatadaptatie

In 2021 had wateroverlast, na drie extreem droge jaren, weer de nodige aandacht. STOWA is al geruime tijd actief om extreme weersituaties te kunnen duiden. Zo kon snel worden vastgesteld dat de bui die Limburg trof wel zeer extreem was; statistisch gezien een bui die eens in de duizend jaar voorkomt. In 2021 verscheen ook de evaluatie van de Provinciale normering wateroverlast uit het eerste Nationaal Bestuursakkoord Water. In STOWA ter Info 82 verscheen hierover een uitgebreid achtergrondverhaal.

Verder werd een eerste verkenning uitgevoerd naar een meer integrale kijk naar risico’s van wateroverlast. Het programma Lumbricus werd afgerond. Alle resultaten zijn te vinden op een speciale Lumbricus-webpagina. Het vervolgprogramma KLIMAP ging van start.  In KLIMAP staat het maken van ontwikkelpaden voor klimaatbestendig waterbeheer voorop, met 2050 als doorkijk.

Het Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikasgassen Veenweiden, dat wordt gefinancierd vanuit de ‘klimaatgelden’ door het ministerie van LNV en andere ‘veen- partijen’, groeide uit tot een van de grote programma’s van STOWA.

Waterkwaliteit

Bij het thema Waterkwaliteit was de toxiciteit van het oppervlaktewater een belangrijk onderwerp. Er verscheen een belangrijk rapport over de ontwikkeling van watergebonden insecten in de afgelopen decennia. Binnen het Innovatieprogramma Microverontreinigingen uit rwzi-afvalwater (IPMV) werd een flink aantal haalbaarheidsstudies afgerond en een aantal pilots in gang gezet. Minder zichtbaar maar wel belangrijk, was de oplevering van een eenduidige bemonsterings- en analysemethode voor het bemonsteren en analyseren van een groep medicijnresten - de zogenoemde gidsstoffen - waardoor uiteenlopende zuiveringstechnieken voor de verwijdering van medicijnresten objectief met elkaar kunnen worden vergeleken. De Kennisimpuls Waterkwaliteit (KIWK) nadert zijn afronding en daardoor leveren de tien onderzoeksprojecten inmiddels een groeiend aan- tal belangwekkende kennisproducten op.

Energietransitie

Binnen het thema Energietransitie werd het afgelopen jaar onder meer gekeken naar de bijdrage die waterschappen kunnen leveren om over te stappen naar groene energie. Het programma Water en Regionale Energiestrategieën (WARES) werd met succes afgerond. Kansen voor zonne-energie, windenergie, aquathermie en de rwzi als energiehub zijn verkend.

Tot slot: op het terrein van de Circulaire economie leidde de samenwerking rond PHA2Use - het winnen van een grondstof voor bioplastic - tot de bouw van een proefinstallatie in Dordrecht. Dat bij de circulaire economie niet alleen afvalwater kansen biedt, bewees het project Circulair baggerbeheer dat eind 2021 werd afgerond.