De EU stelt steeds strengere eisen aan gezuiverd afvalwater, onder meer wat betreft het verwijderen van microverontreinigingen. Als gevolg van deze strengere eisen zal de effluentkwaliteit beter zijn dan de kwaliteit van het ontvangende oppervlaktewater. Dit is wenselijk vanuit bronbescherming en het milieubelang en het opent kansen voor hergebruik van effluent in de waterketen.

Drinkwaterbedrijf PWN, PWNT en het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier werken vanuit dit idee sinds 2016 in het project ‘Ge(O)zond’ gezamenlijk aan het verder zuiveren van afvalwater als bron voor hoogwaardig hergebruik, waarbij het doel is om bij te dragen aan een maatschappelijke oplossing die ook (kosten)technisch haalbaar is. Het gezamenlijke belang in dit project vloeit voort uit de unieke situatie aan het IJsselmeer; rwzi Wervershoof loost indirect effluent bestaande uit onder andere medicijnresten, microplastics en antibiotica resistente bacteriën in het IJsselmeer, waar PWN kilometers verderop water inneemt ten behoeve van drink- en industriewater.

Het project ‘Ge(O)zond’ bestaat uit twee installaties: de demo Micro’s en de pilot Circulair. Het doel van de demo Micro’s is om microverontreinigingen te verwijderen in een demoreactor met ozon. De Pilot Circulair is gericht op hoogwaardig hergebruik en het sluiten van de waterketen met behulp van ozon, inline coagulatie en keramische microfiltratie.

Onderzoek in het Ge(O)zond project heeft aangetoond dat de 11 door het ministerie van IenW aangewezen gidsstoffen voor medicijnresten voor meer dan 98% verwijderd worden bij ozonisatie in combinatie met waterstofperoxide, met een beheersing van de bromaatvoming. Naast verwijdering van medicijnresten door ozonisatie, wijzen onderzoeksresultaten uit dat de inpassing van keramische membraanfiltratie leidt tot een effectieve verwijdering van antibioticaresistente bacteriën, verschillende virussen, somatische colifagen en protozoa. Tevens hebben bioassays voor hormonen, genotoxiciteit en oxidatieve stress een algehele afname laten zien in toxiciteitseffecten.

De onderzoeksresultaten op het gebied van zowel waterkwaliteit als bedrijfsvoering geven aanleiding tot het bouwen van een demonstratiepilot circulair dat zal worden opgeleverd in 2021. Op deze manier zet Pilot Circulair in op een circulaire waterketen als middel om een toekomstbestendige industrie- en drinkwatervoorziening te garanderen en hiermee een bijdrage te leveren aan het realiseren van een circulaire economie vóór 2050.