English resumeGemalen of vermalen worden? Onderzoek naar de visvriendelijkheid van 26 opvoerwerktuigen, incl. De Gemalenwijzer
De laatste jaren neemt de belangstelling voor vis, het verbeteren van de visstand en vismigratie flink toe. Dat is mede te danken aan de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Het vispasseerbaar maken van stuwen en gemalen is een belangrijke maatregel om potentiële leef- en paaigebieden voor vis beter te ontsluiten en de visstand te verbeteren.
|
Publicatienummer |
2012-04 |
|
Thema |
Waterkwaliteit, Realiseren van ecologische waterkwaliteitsdoelen (KRW) |
|
Datum |
|
Voordat stuwen en gemalen worden aangepast of vervangen, is het belangrijk inzicht te hebben in de exacte schade die de daarin aanwezige opvoerwerktuigen (pompen, vijzels e.d.) aan passerende vissen veroorzaken. Ook is het nodig te kijken welke visveilige alternatieven er zijn en hoe effectief die zijn.
STOWA heeft hier de afgelopen jaren onderzoek naar laten doen. Dit vond plaats in twee stappen, eerst een bureaustudie en daarna een praktijkonderzoek. Hierin zijn 26 uiteenlopende opvoerwerken onderzocht op visvriendelijkheid. De resultaten van het praktijkonderzoek staan beschreven in dit rapport en zijn samengevat in een Afwegingskader (de Gemalenwijzer). Ook zijn tien bijlagenrapporten met achtergrondinformatie en deelresultaten verschenen: 2012-W-01 t/m 2012-W-10. Deze zijn ook in het prublicatie-overzicht opgenomen.
Belangrijkste resultaten
Het onderzoek heeft aangetoond dat er pompen en vijzels zijn die de meeste vissen veilig kunnen passeren. Bijvoorbeeld de Faunapomp, de visvriendelijke Hidrostal en de AmarexKRT(D). Deze zijn goed inzetbaar als er relatief weinig water hoeft te worden verpompt (kleinere poldergemalen). Een alternatief is een visveilige axiaal (schroef)pomp. Wanneer grotere capaciteiten zijn vereist, bieden vijzels in het algemeen - en aangepaste buisvijzels en De Witvijzels in het bijzonder - goede mogelijkheden met betrekking tot visveiligheid.
Gemalenwijzer
Op basis van de resultaten van het onderzoek heeft STOWA een speciale Gemalenwijzer op laten stellen die waterbeheerders kunnen gebruiken als zij gemalen gaan aanpassen, renoveren of vernieuwen. Het instrument helpt bij de selectie van geschikte opvoerwerktuigen waarin ook de mate van visvriendelijkheid wordt meegewogen. De Gemalenwijzer kunt u hieronder downloaden.
>Download De Gemalenwijzer (versie januari 2014)
Hebt u vragen of opmerkingen over de Gemalenwijzer, of hebt u suggesties voor verbetering? Neem dan contact op met Bas van der Wal.
Uw suggesties worden besproken in de begeleidingscommissie en kunnen aanleiding zijn om de Gemalenwijzer periodiek (eens per jaar) aan te passen.
VIDEO
Bekijk HIER een serie korte films over het project visvriendelijke gemalen.