De mogelijke risico’s van ‘nieuwe’ stoffen zoals geneesmiddelen, personal care products (PCP’s) en antibioticaresistente bacteriën voor (recreatie in) oppervlaktewater staan in toenemende mate in de belangstelling. Omdat de mens de belangrijkste bron van deze groep van stoffen is, worden rioolwaterzuiveringen (rwzi’s) als belangrijkste emissiebron gezien. Voor sommige stoffen is echter niet alleen de emissie vanuit rwzi’s van belang, maar ook de emissie vanuit lokale bronnen zoals gemengde overstorten en foutaansluitingen.

Onderzoek in 2016/2017 heeft bevestigd dat antibioticaresistente (darm)bacteriën daadwerkelijk voorkomen in kleine stedelijk oppervlaktewater dat niet onder invloed staat van rwzi-effluent en gemengde overstorten. In Almere Stad zijn 15 willekeurig gekozen locaties in het watersysteem tweemaal bemonsterd. In totaal bevatten 20 van de 30 monsters één of meerdere varianten ABR-bacteriën (ESBL-EC en/of ARE). De vermoedelijke bron van deze bacteriën is huishoudelijk afvalwater dat via foutaansluitingen op het oppervlaktewater wordt geloosd.

De gemeente Almere creëert de komende jaren een goede mogelijkheid om de daadwerkelijke invloed van foutaansluitingen op de waterkwaliteit in stedelijk water te onderzoeken. De gemeente gaat namelijk 100 km hemelwaterriolering onderzoeken op foutaansluitingen met de zogenoemde DTS-methodiek. Met die methode is exact te bepalen waar de foutaansluitingen zich bevinden en welk karakter deze hebben (verwisselde huisaansluiting, of bijvoorbeeld alleen een verkeerd aangesloten wasmachine in de schuur).

Na onderzoek wil de gemeente alle gevonden foutaansluitingen verhelpen en zo de lozing van afvalwater naar het oppervlaktewater beëindigen. Hiermee ontstaat een unieke onderzoeksmogelijkheid, omdat de gemeente geen gemengde riolering en het stedelijk water dus alleen onder invloed staat van hemelwaterriolering. Bovendien geeft het de mogelijkheid een vergelijkend onderzoek te doen voor en na het verhelpen van de foutaansluitingen. Zo kan goed wordt onderzocht wat aandeel is van foutaansluitingen op de aanwezigheid van antibioticaresistente bacteriën in klein stedelijk oppervlaktewater dat onder invloed staat van diffuse en lokale lozingen.

Het onderzoek draagt bij aan de discussie rondom de invloed van foutaansluitingen op de oppervlaktewaterkwaliteit. Traditioneel gaat de beoordeling van de effecten van foutaansluitingen langs de ‘klassieke’ maatlatten (zuurstofvragende stoffen, nutriënten, eventueel zware metalen), maar ‘nieuwe’ stoffen in huishoudelijk afvalwater kunnen mogelijk een rol gaan spelen, bijvoorbeeld bij de beoordeling van City Swims in ‘onverdacht’ water dat niet onder invloed staat van een rwzi, maar wel van lokale bronnen.