Skip to main content Skip to main nav

Effecten van ijzerrijk kwelwater op de macrofauna

Dit rapport bevat de resultaten van een onderzoek naar het effect van ijzerrijk kwelwater op de macrofauna. IJzerrijk kwelwater is voor veel wateren een natuurlijk proces dat leidt tot specifieke milieucondities en een daarop aangepaste levensgemeenschap, vaak met lagere EKR-scores voor macrofauna. De onderzoekers stellen grenswaarden van ijzerconcentraties voor die waterbeheerders een beter inzicht geven in de grootte en omvang van ecologische veranderingen door ijzerrijk kwel. Dit maakt het mogelijk om na te gaan of deze veranderingen voldoende in de KRW-beoordeling en doelafleiding van deze wateren zijn meegewogen.

Op basis van zes case studies bij evenzoveel waterbeheerders zijn in het onderzoek zowel de kwalitatieve als kwantitatieve veranderingen in de macrofaunagemeenschap gekenmerkt. De conclusie was dat er vanaf totaal ijzerconcentraties tussen de 0,5-1,5 mg/l sprake is van een beginnend effect op de macrofauna. Denk hierbij aan een 20 procent afname in de dichtheid van gevoelige soorten. Bij concentraties boven de circa 1,5-4 mg/l is de dichtheid van gevoelige soorten gehalveerd en kan het KRW-kwaliteitsoordeel een klasse lager zijn.

De in de case studies aanwezige totaal ijzeranalyses laten zien dat deze grenswaarden in een aanzienlijk deel van de watergangen overschreden kunnen worden. De opstellers van het rapport bevelen waterbeheerders aan om bij de lopende monitoring van de macrofauna ook de totaal ijzerconcentraties consequent mee te nemen. Daarnaast wordt geadviseerd om een proces van gedachtenvorming op te starten rondom het (in specifieke situaties) eventueel aanpassen van de ecologische doelen en/of het ontwikkelen van een meer specifieke maatlat voor deze met ijzer belaste watersystemen. Daarmee zouden deze typische en vaak soortenarmere levensgemeenschappen een hogere EKR-score kunnen krijgen, die recht doet aan het achterliggende, natuurlijke proces.