De Kaderrichtlijn Water (KRW) beoogt het onder meer de bescherming en verbetering van aquatische ecosystemen en duurzaam gebruik van water. Oppervlaktewateren dienen in 2015 een ‘goede toestand’ te bereiken (artikel 4, lid 1a). De ‘goede ecologische toestand’ en de overige kwaliteitsklassen zijn uitgewerkt in opdracht van de Regiekolom NBW.

De werkzaamheden zijn in 2003 gestart met de inzet van tientallen experts op het gebied van de aquatische ecologie. Dit heeft geleid tot een drietal rapporten (STOWA rapporten 42, 43 en 44; van der Molen et al., 2004a, b, c). De globale referenties zijn november 2004 aan de Europese Commissie gerapporteerd om te voldoen aan de artikel 5 verplichting. In 2005 is in de Regiekolom besloten om in het vervolg alleen de grotere watertypen aan de Europese Commissie te rapporteren. Bovendien hebben ervaringen van waterbeheerders en aanvullende gegevens geleid tot verdere validatie en operationalisering van de maatlatten, met name in relatie tot het monitoringsprogramma. Dit heeft geleid tot de versies 42a, 43a en 44a, welke vanaf begin 2006 digitaal beschikbaar waren. Begin 2007 is er een digitale update verschenen (versies 42b, 43b en 44b) met verschillende aanvullingen en de eerste resultaten van de inter- nationale harmonisatie van ecologische doelstellingen (Intercalibratie).

De concept-maatlatten zijn het vertrekpunt geweest voor de regionale uitwerking van ecologische doelen voor sterk veranderde en kunstmatige waterlichamen. Ze vormden tevens de inzet voor de internationale harmonisatie. In het najaar van 2007 zijn alle resultaten van de Intercalibratie beschikbaar gekomen, voor zover deze relevant zijn voor het stroomgebiedbeheerplan van 2009. De aanpassingen ten gevolge van de gebiedsprocessen en Intercalibratie zijn in deze versie verwerkt. Dit heeft onder meer geleid tot het toevoegen van vier watertypen (M12, M23, R13 en R17) ten opzichte van de versie van december 2007. Omdat er verder geen wijzigingen zijn aangebracht is de nummering gelijk gehouden.

De getalswaarden in dit rapport zijn de normen voor de ‘natuurlijke’ watertypen. Ze zijn vast-gesteld in de Regiekolom NBW en zullen onderdeel uit gaan maken van de rapportage aan de Europese Commissie en de Algemene Maatregel van Bestuur Kwaliteitseisen en Monitoring Water. De internationale afstemming is nog niet voor alle onderdelen afgerond. Daarnaast is het formele monitoringsprogramma van de KRW pas in 2007 gestart. Beide kunnen van invloed zijn op de maatlatten voor de natuurlijke watertypen en dit kan leiden tot aanpassingen voor het volgende stroomgebiedbeheerplan (2015).