In 2030 moet Nederland 50% circulair zijn, in 2050 volledig circulair. Hiermee wordt de belasting van ons milieu beperkt, leveringszekerheid van grondstoffen vergroot en worden economische kansen gecreëerd. Waterschappen beheren objecten - zogenoemde asssets - in de waterketen, het watersysteem en waterveiligheid en daarmee hebben ze een grote voorraad aan materialen. Er ligt een grote uitdaging om deze assets circulair te beheren. Want wat is nu de omvang van deze materiaalvoorraad? Wat is het effect hiervan op de circulaire economie en het milieu? Hoe kunnen deze assets circulair beheerd worden?

De analyse van bouwmaterialen geanalyseerd in de assets van zes waterschappen leverde belangrijke bouwstenen op om de circulaire economie binnen het assetmanagement van de waterschappen te concretiseren. De materiaalvoorraad en de hieraan gerelateerde milieu-impact van de assets in beheer van de waterschappen is nu in beeld, er zijn mogelijke circulaire beheerstrategieën geschetst en er is een methodiek uitgewerkt voor monitoring van circulaire- en klimaatdoelen van materiaalgebruik.

In totaal hebben de 21 waterschappen in Nederland naar schatting 570 Megaton (Miljard kilo- gram) aan materialen in beheer, voornamelijk grond en klei in waterkeringen (dijken). Als we de grond in waterkeringen niet meerekenen is de materiaalvoorraad zo’n 10 Megaton, bestaande uit gebruikelijke bouwmaterialen als beton, staal, hout en kunststoffen. Gemiddeld bedraagt de materiaalvoorraad 27 Megaton per waterschap, zonder waterkeringen 0,5 Megaton.

Voor het winnen van deze materialen en vervaardigen van objecten, zijn energie en grond- stoffen verbruikt. Hierdoor is er een milieu-impact ‘ingebed’ in deze assets. De gemiddelde ingebedde klimaatimpact van de totale materiaalvoorraad per waterschap bedraagt ca. 1,2 Megaton CO2-eq. Een meer volledige vertegenwoordiging van milieu-impact is de Milieu Kosten Indicator. Deze bedraagt gemiddeld 127 mln EUR per waterschap. De mate van circu- lariteit is ook bepaald op basis van de Material Circularity Index (MCI) en is nog slechts 13%. Ten slotte wordt op jaarbasis door vervangingen in assets een klimaatimpact veroor- zaakt in dezelfde orde-grootte als de klimaatimpact uit activiteiten zoals beschreven in de Klimaatmonitor.

Met deze inventarisatie en het concretiseren van de opgave is een belangrijke stap gezet in het concretiseren van het circulaire assetmanagement van de waterschappen.

Hoofdrapport 2022-19A