De waterschappen willen in 2020 ten minste 40 procent van het energieverbruik zelf opwekken. In de meerjarenafspraken energie-efficiency (2008), het Klimaatakkoord (2010), de Lokale Klimaatagenda (2011), de Green Deals (2011), het Ketenakkoord Fosfaat en recentelijk het SER Energieakkoord (2013) zijn beleidsmatige afspraken gemaakt over energie- en fosfaatterugwinning. Grondstoffenterugwinning, energie- en kostenbesparing zijn belangrijke uitdagingen voor de toekomst.

Door met een nieuwe bril naar het traditionele waterzuiveringsproces te kijken, zijn de waterschappen tot het concept van de Grondstoffenfabriek gekomen. Binnen de Grondstoffenfabriek worden slimme combinaties van bestaande en nieuwe technieken ingezet om grondstoffen(energie) te besparen en de producten. Op dit moment is een transitie gaande om producten met een steeds hogere toepassingswaarde uit afval te produceren. Alle Nederlandse waterschappen zijn betrokken bij de Grondstoffenfabriek.

Met de waterschappen word in het kader van de Grondstoffenfabriek nagedacht om de CO2-uitstoot naar de atmosfeer kosteneffectief te verkleinen. Wanneer op rioolwaterzuiveringsinstallaties biogas wordt geproduceerd en de vrijkomende CO2 als product wordt afgezet, snijdt het mes aan meerdere kanten; er wordt bijgedragen aan de diverse energieafspraken en er wordt aanvullend een af te zetten product geproduceerd. Grondstoffenfabriek en energiebesparingsdoelstellingen gaan hierbij hand in hand.