De bodem in veenweidegebieden daalt, onder meer door veenoxidatie. Dit is een gevolg is van de tot dusver gebruikelijke manier van (grond)waterbeheer in deze gebieden, waarbij grondwaterpeilen kunstmatig laag worden gehouden ten behoeve van landbouwkundig gebruik. Dit leidt ertoe dat veen ‘droogvalt’, in aanraking komt met lucht en oxideert. Daarbij komen broeikasgassen vrij. Eén van de oplossingen om bodemdaling en broeikasgasemissies tegen te gaan, is de verhoging van het grondwaterpeil via het opzetten van slootpeilen en via infiltratiesystemen (zoals onderwaterdrainage).

Het waterbeheer in veenweidegebieden vraagt om een voortdurende afweging van de belangen van natuur en milieu, agrariërs, omwonenden en andere bedrijven. Vaak zijn belangen strijdig en hebben maatregelen ten faveure van het ene belang onbedoelde en/of ongewenste neveneffecten voor een ander belang. Voor het maken van goede afwegingen en keuzes is actuele kennis nodig. Het programma veenweidengebieden voorziet in antwoorden op de belangrijkste kennisvragen rond waterbeheer in veenweidegebieden.

Het programma Veen en Water werkt daarvoor samen met de waterschappen in veenweidegebieden. Zij hebben zeven hoofdvragen geselecteerd. Deze kennisvragen zijn in 2022 opgenomen in de Agenda Kennisvragen (veen)weiden. De kennisvragen zijn onderverdeeld over vier thema’s, waarover u meer kunt lezen op de thematabbladen:

• Bodembeweging en broeikasgasemissies
• Effectief peilbeheer
• Effecten van maatregelen
• Beleidsruimte en beleidsinstrumenten

De beantwoording van de kennisvragen leidt tot de opbouw van kennisdossiers en andere resultaten, zoals (online) bijeenkomsten, Deltafacts, rapporten en andere producten. Het doel is om aan het einde van het programma (in 2027) voor alle geselecteerde vragen een actueel en volledig dossier te hebben dat regionale waterbeheerders helpt bij de uitvoering van hun werk. De tussen- en eindproducten komen beschikbaar op STOWA.nl. 

De betrokken waterschappen bij het programma (tevens medefinanciers) zijn:

• Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
• Waterschap Amstel Gooi en Vecht
• Hoogheemraadschap van Delfland
• Wetterskip Fryslân
• Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden
• Hoogheemraadschap van Rijnland
• Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard
• Waterschap Drents Overijsselse Delta
• Waterschap Rivierenland
• Waterschap Noorderzijlvest

Ook de Unie van Waterschappen is betrokken bij het programma.

Veen en Water in beeld

STOWA heeft een getekend overzicht laten maken over het programma Veen en Water. Op de tekening zie je in één oogopslag wat het programma inhoudt: vier thema's, zeven kennisvragen. De plaat zie je hieronder. je kunt hem ook als pdf downloaden, waarbij je via een klik op een vraag meer informatie krijgt.

> Download de tekening als aanklikbare pdf