Sinds het einde van de vorige eeuw zijn er in het buitengebied, op plekken waar riolering niet mogelijk of gewenst werd geacht, op grote schaal zogenoemde IBA-systemen aangelegd. Een IBA is een systeem dat het huishoudelijk afvalwater van één huishouding zuivert. Het afvalwater vanuit een IBA kan worden geloosd op het oppervlaktewater of in de bodem.

Met het oog op de toekomstige ontwikkelingen, zowel ten aanzien van het behalen van de KRW-doelen als de verwachten toekomstige herinvesteringen, verzamelt STOWA met ondersteuning van stichting RIONED sinds 2020 data van decentrale zuiveringssystemen (waar de IBA’s onder vallen) in de Sanimonitor. Samen met betrokken waterschappen is het meetprogramma DEBIT-2030 opgezet om met tijdelijke meetcampagnes intensief aan deze systemen te monitoren. De monitoring van microverontreinigingen krijgt hierbij extra aandacht.

In het beheergebied van waterschap Vechtstromen heeft een uitgebreide meetcampagne plaatsgevonden bij een groot aantal IBA’s. Het onderzoek richtte zich op de volgende vragen:

• Hoe groot zijn de emissies vanuit de IBA’s?
• Is er verschil in emissie van de verschillende IBA-systemen?
• Hoe groot is het zuiveringsrendement van IBA-3A helofytenfiltersystemen?
• Wat zijn de risico’s voor het ontvangend oppervlaktewater?

Aanvankelijk was het de bedoeling de resultaten van het onderzoek vooral te gebruiken voor de interne beleidsvoorbereiding bij Waterschap Vechtstromen. De begeleidingscommissie van het programma DEBIT-2030 achtte de resultaten echter dermate waardevol en van algemeen belang dat zij STOWA heeft gevraagd de rapportage als STOWA-rapport uit te brengen. Hierbij het resultaat.