De productie van een plasticvervanger uit zuiveringsslib is een kansrijke ontwikkeling voor het terugwinnen van grondstoffen. In het PHARIO-project (2015 tot 2017) zijn daarvoor al succesvolle pilotproeven uitgevoerd. In vervolg hierop hebben vijf waterschappen, STOWA, HVC en Paques Biomaterials in het PHA2USE-project samengewerkt om deze ontwikkeling verder op te schalen. Het belangrijkste doel van het project was om een zodanige schaalgrootte te realiseren dat er voldoende materiaal ter beschikking zou komen. Hiermee konden de materiaaleigenschappen worden vastgesteld om een goede indruk te krijgen van het marktpotentieel.

Met deze ontwikkeling kunnen waterschappen niet alleen een waardevolle grondstof terugwinnen. Zij maken ook een product met een grote maatschappelijke relevantie, omdat ze daarmee de verspreiding van schadelijke microplastics in het milieu kunnen tegengaan. De plasticvervanger die in het PHA2USE-project gemaakt wordt, is juist een natuurlijk materiaal dat uitstekend afbreekbaar is en tegelijk vergelijkbare eigenschappen heeft als plastic. Deze plasticvervanger, Caleyda® genaamd, is een biopolymeer die chemisch gezien geschaard wordt onder de familie van polyhydroxyalkanoaten ofwel PHA. Het wordt gevormd doordat bacteriën de vetzuren in afvalwater opeten en omzetten in een materiaal dat plastic kan vervangen. Ze slaan dit materiaal op als energiereserve in hun cellen. Dit materiaal wordt vervolgens uit de cellen gehaald en schoongemaakt. Wat overblijft, is een poeder. Dit poeder kan gebruikt worden als een natuurlijk alternatief voor plastic in verschillende producten.

Het project heeft waardevolle informatie opgeleverd over de opschalingsmogelijkheden. Er zijn grote stappen gezet in de ontwikkeling en toepassing van het materiaal. Tegelijkertijd zijn er belangrijke aandachtspunten naar voren gekomen die moeten worden opgelost. Een belangrijk aandachtspunt is bijvoorbeeld het verlagen van de kosten van de extractie van vetzuren uit zuiveringsslib. Verder blijkt de verdere marktontwikkeling tijdrovend. Ook de tot dusver beperkte beschikbaarheid van Caleyda® blijft lastig. Om dit op te lossen realiseert Paques Biomaterials een PHA-extractiefaciliteit in Emmen. 

Het project heeft laten zien dat er een duidelijke vraag is naar Caleyda®, die ook nog eens toeneemt. Ook heeft de technologie tijdens het project een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Dit biedt veel perspectief. Wel moeten er nog wel enkele zaken worden uitgezocht voordat waterschappen een grote investering kunnen doen in grootschalige productie. Het ongelijke speelveld in de stimulering van biogasproductie versus grondstoffenproductie is daarbij een punt van zorg. Mede gezien de hoge ambities van de waterschappen om toe te groeien naar een circulaire economie is het belangrijk om in beweging te blijven en deze kans verder te ontwikkelen, aldus de opstellers van het rapport.